ห้ามพลาด! How To เลือกสายโซล่าร์เบอร์ 4, 6 และ 10 ยังไงให้ปลอดภัย ไม่โดนร้านฟันราคา!

KLANG SOLAR
Jul 3
2 min read

การเลือกสายโซล่าร์เซลล์ที่ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญมากสำหรับมือใหม่ เพื่อให้ระบบทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ปลอดภัย และไม่โดนหลอก ผมจะอธิบายหลักการง่ายๆ ในการเลือกสายเบอร์ 4, 6, 10 (ซึ่งเป็นขนาดหน้าตัดของสายไฟในหน่วยตารางมิลลิเมตร หรือ sq.mm) พร้อมข้อควรระวัง

1.ทำความเข้าใจกับ "เบอร์" ของสายไฟ

ตัวเลขยิ่งมาก ขนาดหน้าตัดยิ่งใหญ่ : สายเบอร์ 10 sq.mm จะมีขนาดใหญ่กว่า 6 sq.mm และ 4 sq.mm ตามลำดับ
สายใหญ่ขึ้น รองรับกระแสไฟได้มากขึ้น และมีการสูญเสียพลังงานน้อยลง: นี่คือเหตุผลหลักที่เราต้องเลือกขนาดสายไฟให้เหมาะสม

HOW TO เลือกสายโซล่าร์ให้ปลอดภัย ไม่โดนฟันราคา

2.รู้ข้อมูลพื้นฐานของระบบของคุณ

กำลังไฟฟ้า (Watt) ของแผงโซล่าเซลล์ทั้งหมด: เช่น แผง 300W x 2 แผง = 600W
แรงดันไฟฟ้า (Voltage) ของระบบ: ระบบ 12V, 24V, 48V หรือแรงดันสูงสำหรับ On-grid (เช่น 300V-800V)
กระแสไฟฟ้า (Ampere) สูงสุดของระบบ: คำนวณจากสูตร I=P/V (กระแส = กำลังไฟฟ้า / แรงดันไฟฟ้า)
ระยะทางของสายไฟ (เมตร): ยิ่งสายยาว ยิ่งต้องใช้สายขนาดใหญ่ขึ้น เพื่อลดการสูญเสียพลังงาน (Voltage Drop)

3.เลือกประเภทสายไฟที่ถูกต้อง (สำคัญมาก!)

ต้องใช้ "สายไฟโซล่าเซลล์โดยเฉพาะ" (PV Cable หรือ PV1-F / H1Z2Z2-K): สายไฟเหล่านี้ออกแบบมาเพื่อทนทานต่อสภาพแวดล้อมภายนอกโดยเฉพาะ (แสง UV, ความร้อน, ความชื้น, โอโซน) และมีคุณสมบัติที่เหมาะสมกับการนำไฟฟ้ากระแสตรง (DC)
ห้ามใช้สายไฟบ้านธรรมดา (เช่น THW, VCT) กับระบบโซล่าเซลล์ภายนอกอาคาร: สายไฟบ้านธรรมดาไม่ทน UV และอาจเสื่อมสภาพเร็ว เกิดอันตรายจากไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟไหม้ได้

รูปภาพนี้แสดงให้เห็นถึงสายไฟที่เสื่อมสภาพ ฉนวนกรอบ แตก และเปื่อย ซึ่งอาจนำไปสู่ไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟไหม้ได้ง่าย

4.ตรวจสอบมาตรฐานของสายไฟ

สายไฟโซล่าเซลล์ที่ดีควรได้รับการรับรองมาตรฐานสากล เช่น
- EN 50618:2014
- IEC 62930:2017
- มอก. 62930-2564 (มาตรฐานอุตสาหกรรมของไทย)
มีข้อมูลระบุบนสายอย่างชัดเจน เช่น ประเภทสาย, ขนาด, แรงดันที่รองรับ, มาตรฐาน

5.ใช้ตารางคำนวณหรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

ตารางคำนวณ: มีตารางคำนวณขนาดสายไฟโซล่าเซลล์ให้ดูตามกระแสและแรงดัน (สามารถหาได้จากเว็บไซต์ของร้านค้าโซล่าเซลล์หรือผู้ผลิตสายไฟ) เช่น:
- PV1-F 1*4.0 mm²: มักใช้กับกระแสประมาณ 55A
- PV1-F 1*6.0 mm²: มักใช้กับกระแสประมาณ 70A
- PV1-F 1*10.0 mm²: มักใช้กับกระแสประมาณ 98A
- ตัวเลขเหล่านี้เป็นค่าประมาณ ต้องดูจากตารางและคำนวณจริงตามระบบของคุณ
เครื่องมือคำนวณออนไลน์: บางเว็บไซต์มีเครื่องมือให้กรอกข้อมูลเพื่อคำนวณขนาดสายไฟที่เหมาะสม
ปรึกษาผู้ติดตั้งหรือวิศวกร: หากไม่แน่ใจ ควรปรึกษาผู้ที่มีความรู้และประสบการณ์ในการออกแบบระบบโซล่าเซลล์

แผงตัวอย่างสายโซล่าร์ฟีนิกส์ Phoenix

แนวทางการเลือกสายโซล่าร์เบอร์ 4, 6, 10 ให้เหมาะสม (และไม่โดนหลอก)

เมื่อไหร่ควรใช้เบอร์ 4 sq.mm:
- เหมาะสำหรับระบบขนาดเล็กมาก
- กระแสไฟไม่สูงมากนัก (ไม่เกิน 50-60A)
- ระยะสายไฟสั้นมาก
- ข้อควรระวัง: ผู้ขายบางรายอาจพยายามขายสายขนาดเล็กเกินไปเพื่อลดต้นทุน ถ้าเห็นว่าระบบคุณมีแผงหลายแผง หรือกระแสสูงๆ และเสนอเบอร์ 4 อาจต้องระวัง
เมื่อไหร่ควรใช้เบอร์ 6 sq.mm:
- เป็นขนาดที่นิยมใช้กันทั่วไปสำหรับระบบโซล่าเซลล์ตามบ้านส่วนใหญ่ (เช่น ระบบ On-grid ขนาด 3-5 kW หรือ Off-grid ขนาดกลาง)
- รองรับกระแสไฟได้ดีขึ้น (ประมาณ 60-70A)
- สามารถใช้ได้กับระยะสายไฟที่ยาวปานกลาง
- ข้อควรระวัง: หากระบบคุณมีขนาดใหญ่มาก หรือระยะสายไฟยาวมากๆ การใช้เบอร์ 6 อาจทำให้เกิดการสูญเสียพลังงานสูงและ Inverter ทำงานได้ไม่เต็มที่
เมื่อไหร่ควรใช้เบอร์ 10 sq.mm:
- เหมาะสำหรับระบบขนาดใหญ่ขึ้น หรือเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านสูงมาก
- หรือเมื่อระยะสายไฟยาวมากๆ เพื่อลดการสูญเสียแรงดัน (Voltage Drop) ให้เหลือน้อยที่สุด
- ข้อควรระวัง: สายเบอร์ 10 มีราคาแพงกว่าและติดตั้งยากกว่าเล็กน้อย ควรใช้เมื่อจำเป็นจริงๆ ตามการคำนวณ

คุณสมบัติสายโซล่าร์เซลล์ ยี่ห้อฟินิกส์ Phoenix

สรุปสิ่งที่ต้องถาม/ตรวจสอบ เพื่อไม่ให้โดนหลอก

สายไฟเป็นชนิด "PV Cable" โดยเฉพาะหรือไม่? (ชื่อเรียกอื่น: PV1-F, H1Z2Z2-K)
มีมาตรฐานรับรองอะไรบ้าง? (เช่น EN 50618, IEC 62930, มอก. 62930) และสามารถขอดูเอกสารรับรองได้หรือไม่
ผู้ขายได้คำนวณขนาดสายไฟตามกำลังไฟและแรงดันของระบบคุณแล้วหรือไม่? ลองขอให้เขาแสดงการคำนวณให้ดู
ความยาวของสายไฟที่ต้องใช้คือเท่าไหร่? (ยิ่งยาว ยิ่งต้องใช้สายใหญ่)
เส้นทองแดงภายในเป็นแบบเคลือบดีบุกหรือไม่? (ช่วยป้องกันการเกิดออกไซด์และนำไฟฟ้าได้ดีขึ้น)
เนื้อฉนวนมีความแข็งแรง ทนทานต่อ UV และสภาพอากาศภายนอกได้ดีหรือไม่?

การทำความเข้าใจข้อมูลเหล่านี้ จะช่วยให้คุณสามารถเลือกสายโซล่าเซลล์ได้อย่างเหมาะสม ปลอดภัย และมั่นใจว่าจะไม่ถูกหลอกให้ใช้สายไฟที่ไม่ได้มาตรฐานหรือขนาดที่ไม่เหมาะสมครับ